برنامه‌ریزی شخصی
برنامه‌ریزی شخصی درسی از مهارت‌های کلیدی است که به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا به عملکرد بهتر و بهره‌ورتری در تحصیلات خود برسند. اولین گام در برنامه‌ریزی شخصی درسی، تعیین اهداف مشخص و قابل اندازه‌گیری است. با تعیین اهداف، دانش‌آموز می‌تواند برنامه‌های خود را برای رسیدن به اهداف مشخص کند. در برنامه‌ریزی شخصی درسی، زمانبندی و مدیریت زمان نقش مهمی دارد. دانش‌آموزان باید زمان خود را برای مطالعه، تمرین و بازگویی مطالب به خوبی بندبازی کنند. تعیین زمان‌های مشخص برای هر فعالیت، به دانش‌آموز امکان می‌دهد تا بهترین استفاده را از وقت خود بکند و از زمان‌های پرتراکمی که ممکن است به‌وجود آید، جلوگیری کند. همچنین، در برنامه‌ریزی شخصی درسی، مراجعه به منابع و مطالعه به صورت منظم و پیوسته مهم است.
دانش‌آموزان باید منابع درسی خود را مطالعه کنند و برنامه‌های مطالعه منظمی داشته باشند تا مطالب را بهتر درک و یادگیری کنند. در نهایت، انعطاف‌پذیری نیز در برنامه‌ریزی شخصی درسی بسیار مهم است. باید مطمئن شویم که برنامه‌ریزی شخصی ما قابل تطبیق با تغییرات و نیازهای مختلف است. اگر برنامه اصلی مان در برخی موارد با مشکل مواجه شد، باید توانایی تغییر و به‌روزرسانی آن را داشته باشیم تا همچنان در مسیر درست تحصیلی خود پیشروی کنیم. برنامه‌ریزی شخصی درسی باعث می‌شود دانش‌آموزان مسئولیت پذیرتر، سازمان‌یافته‌تر و موفق‌تر در تحصیلات خود عمل کنند. با استفاده از این ابزار، دانش‌آموزان می‌توانند به بهترین نحو ممکن از زمان و انرژی خود استفاده کنند و به دستاوردهای بزرگ‌تری در تحصیلات خود دست یابند.
پیش تر درباره‌ی هرچیزی که لازم است درباره برنامه ریزی بدانید صحبت کردیم.
انگیزه شما سوخت جت شماست
مشکلات انگیزشی می‌تواند منبع مهمی در ایجاد دشواری برای بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان باشد. اگر نبود انگیزه برای شما نیز ایجاد مشکل می‌کند، در اینجا نکاتی برای كمك آورده می‌شود.
- يك دفترچه تمرین برای استفادۀ روزانه خریده و فهرستی از چیزهایی که باید یاد بگیرید در آن بنویسید با انجام هر يك از کارهایی که فهرست کرده‌اید، جلوی آن يك تيك بزنيد. تعداد تیک‌هایی که زده‌اید میزان کارهای انجام‌یافته را نشان می‌دهد. نگاه کردن به تیک‌هایی که در برابر هر يك از کارها زده‌اید به شما احساس خوبی از پیشرفت و کارآیی می‌دهد و باعث می‌شود هر چه بیشتر به انجام کارهای خود بپردازید.
- دریافت پاداش به‌خوبی ایجاد انگیزه می‌کند. بعد از انجام کارهایی که به خود محول کرده‌اید، به خودتان پاداش بدهید. برای مثال رفتن به سینما بعد از انجام يك تكليف مهم. از غذا و خوراکی به‌عنوان پاداش استفاده نکنید، زیرا متخصصان تغذیه معتقدند که غذا فقط می‌تواند منبع تغذیه باشد و نه منبع پاداش. فهرستی از پاداش‌های دیگر تهیه کنید که به آن علاقه‌مند هستید و از آن‌ها به‌عنوان مشوق ایجاد انگیزه و افزایش کارآیی در جریان یادگیری استفاده کنید.
- چند تن از دوستان خود را برای صرف نهار دعوت کنید و با آن‌ها دربارۀ مشکلات درسی خود بحث کنید. این ملاقات‌ها را به‌طور هفتگی انجام دهید و دربارۀ سخت‌ترین مسائل درسی با یکدیگر بحث کنید. دراین‌بین، کسانی را انتخاب کنید که دربارۀ مسائل درسی خود جدی هستند. اگر هر يك از حاضران مسئول مطرح کردن سه پرسش در هر جلسه باشد، ملاقات هفتگی شما می‌تواند منضبط بوده و برای همگی سودمند باشد.
- برای خود يك الگوی کاری ترتیب دهید و هر بار در هنگام یادگیری طبق آن عمل کنید. هر بار که به این الگو بنگرید می‌توانید مسائل ضروری پیش رو را دیده و به آن‌ها بپردازید. به خاطر داشته باشید که بازبینی شما باید تابع نظم باشد. این کار، بسیاری از مشکلاتی را که به هنگام امتحان پیش رو خواهید داشت برطرف می‌کند.
- اگر ازنظر خصوصیات شخصی تابع نظمی قوی نیستید، فهرستی از کارهایی که نقشۀ انجام آن را دارید، ترتیب دهید و آن را در اختیار یکی از اعضاء خانواده یا دوستان نزديك قرار دهید. با این شخص يك ملاقات منظم هفتگی داشته باشید تا از روی کارهایی که انجام داده‌اید گزارش پیشرفت شما را بدهد.
- اهداف شغلی خود را تعیین کنید. اگر بدانید به کجا می‌خواهید بروید، احتمال بیشتری دارد که به آنجا برسید. در این راستا، با کسانی که در مشاغل موردنظر شما کار می‌کنند صحبت کنید. از آن‌ها بپرسید تا چه حد کارشان را دوست دارند. صحبت کسانی را که آن کار را دوست ندارند نیز به‌حساب آورید.
- اگر برای مثال به این فکرید که مهندس کامپیوتر، طراح و نقشه‌کش یا متخصص پزشکی بشوید، برای خود يك كارت شغلی درست کنید و آن را درجایی نصب کنید که هر روز به دفعات ببینید. این کارت که نام شغل موردعلاقۀ خود را روی آن نوشته‌اید هر روز به شما انگیزه‌ای برای تلاش هر چه بیشتر می‌دهد.
- برای آنکه تحت‌فشار و استرس نباشید برای خود اوقات فراغتی در نظرگیرید. همچنین، برنامه‌ای برای تفریحات آخر هفته در نظر بگیرید تا در آن روزها کاملاً از نگرانی دربارۀ مسائل یادگیری به دورباشید. در این ساعات، فقط فکر دستیابی به آرامش و هم‌صحبتی با دوستان باشید. به‌این‌ترتیب، در شروع هفتۀ بعد با نشاط و شادابی به سراغ کتاب‌هایتان خواهید رفت.
به‌طور خلاصه، نداشتن انگیزه از شایع‌ترین مشکلاتی است که دانش‌آموزان با آن روبرویند. اینکه در خود ایجاد انگیزه کنید، مسئولیتی است که متوجه شماست این مسئولیت متوجه مربیان، والدین یا دوستان نیست). توصیه‌هایی که گفته شد می‌تواند در ایجاد انگیزه به شما كمك کند. آن‌ها را به کار ببندید. اگر برای امروز به موفقیتی دست یافته‌اید، پس از قبل راه موفقیت فردا را هموار کرده‌اید. عمدۀ کار تلاش است و تلاش. در این حال، هیچ‌چیز جانشین تجربه کردن نمی‌شود.
تمركز کنید تا معجزه کنید
علاوه بر افزایش انگیزه، هر دانش‌آموزی برای برخورداری از تمرکز بیشتر احتیاج به کسب فرمول آن دارد.
لیزا دانشجویی است که در مرکز اطلاعات کتابخانه کار می‌کند و اغلب در سکوت به مطالعۀ کتاب می‌پردازد. مشکل او در سکوت مطلق محیط اطراف است، سکوتی که باعث خیال‌بافی و چرت زدن می‌شود. تلاش او به تمرکز بیشتر منجر به ناامیدی بیشتر می‌شود. پس از داشتن يك جلسه مشاوره، من دنبال کردن طریقۀ تمرکز زیر را به او پیشنهاد کردم.
اين تكنيك، شامل مطالعۀ کوتاه‌مدتی است که هر يك از مراحل آن پانزده دقیقه به طول می‌انجامد. در این روش، بعد از هر يك ربع درس خواندن به خود استراحتی می‌دهید. به‌این‌ترتیب به راحتی می‌توانید فکر خود را متمرکز کنید و کار مطالعه را به پیش ببرید.
۱- برای خود دفترچه‌ای خریده و تکالیف خود را در آن یادداشت کنید.
۲- در هر جلسۀ یادگیری با نوشتن تکلیفی شروع کنید که می‌خواهید در پانزدۀ دقیقه اول انجام دهید.
واقع‌بین باشید، پس به‌جای آنکه تکالیف زیادی برای خود وضع کنید فکر میزانی از مطالب را بکنید که توان انجام آن را دارید. همین‌طور که به پیش می‌روید، در محاسبۀ مقدار درسی که می‌توانید طی پانزده دقیقه بخوانید، قوی‌تر می‌شوید.
3- به کار خود برسید. سرتان را پائین بگیرید و حواستان را جمع کنید. نظر به اینکه در هر فعالیت پانزده دقیقه‌ای اگر دچار سه دقیقه خیال‌بافی شوید، %۲۰ وقت مفید خود را از دست خواهید داد، احتمالاً به‌زودی هر فکر مزاحمی را که به مغزتان خطور کند، خواهید یافت.
۴- در گوشۀ کناری هر صفحه جایی برای زدن تیک‌های قرمز بگذار که برای تکالیفی است که انجام داده‌اید. در پایان اولین پانزده دقیقه بعد از انجام کاری که مشخص كرده بوديد يك تيك بزنيد و از احساس خوشایندی که انجام آن کار در شما به وجود آمده است لذت ببرید.
5- به خود يك زنگ تفريح يك دقیقه‌ای بدهید. این مدت‌زمان کوتاهی است، پس مراقب باشید که طی آن نمی‌توانید با دیگران دربارۀ وقایع روز صحبت کنید. در این یک دقیقه از میزتحریر خود فاصله گرفته و برای رفع خستگی عضلات چند قدمی راه بروید. آنگاه می‌توانید به مرحلۀ بعدی بپردازید.
6- مراحل بالا را چهار بار تکرار کنید تا مطمئن شوید به‌خوبی در انجام دادن کارهای کوچک برای دستیابی به اهداف بزرگ موفق شده‌اید. بعد از انجام هر تكليف يك تيك بزنيد و يك زنگ تفريح يك دقیقه‌ای برای خود منظور کنید.
زمانی که از این روش استفاده کنید، به‌سرعت درخواهید یافت که فکرتان انسجام می‌یابد. در این حال، جایی برای خیال‌بافی و چرت زدن وجود نخواهد داشت. ترتیب کار شما ممکن است تعجب‌برانگیز باشد اما درعین‌حال لذت‌بخش است. همان‌طور که می‌توانید حدس بزنید، چنین کار منسجمی موجب خستگی می‌شود از این‌رو، بعد از هر ساعت مطالعه که شامل چهار دورۀ پانزده دقیقه‌ای است يك زنگ تفریح طولانی‌تر به خود بدهید که می‌تواند بین پنج تا ده دقیقه باشد نظر به اینکه مطالعۀ جدی بدون استراحت مناسب ممکن نمی‌باشد، همان‌قدر که به مطالعه اهمیت می‌دهید، از زنگ تفریح خود نیز استفادۀ مناسب ببرید.
اگر خود را برای امتحانات ورودی دانشگاه‌ها آماده می‌کنید. دوره‌های ۴ × ۱۵ را با فاصله‌ای انجام دهید که از خسته شدن فکرتان جلوگیری شود. برای مثال، استیو که خود را برای امتحانات ورودی دانشگاه طی یک دورۀ چهار هفته‌ای آماده می‌کند، از روشی استفاده می‌کند که بسیار دقیق و منسجم است.
او ساعت پنج صبح از خواب برمی‌خیزد. اولين مرحلۀ يك ساعتۀ مطالعه را ساعت 5:15 دقیقه شروع می‌کند و تا ساعت 7:30 دو مرحلۀ چهارتایی را پشت سر گذاشته است. سپس ۱۵ دقیقه به خود استراحت می‌دهد. ساعت 7:45 مجدداً براى يك دورۀ يك ساعتۀ دیگر خود را آماده می‌کند. کار به همین ترتیب ادامه می‌یابد. تلفن هم از پریز کشیده شده است و کسی نمی‌تواند مزاحم او شود.
حتماً همه شما این تجربه را دارید که مطالعۀ کافی داشتن کار سختی است. از این‌روست که مطالعه سخت و جدی ممکن است بر روند تمرکز ما اثر نامطلوب بگذارد. در این حال، هر يك از شما مقدورات و کاستی‌های خود را شناخته و درصدد اقدامات پیشگیری برآئید. مکانی را بیابید که حتی‌المقدور کمتر در تنگنا باشید. مراقب صداهای مزاحم و هر چيز تحریک‌کننده‌ای باشید. بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان فکر می‌کنند کتابخانه مکان مناسبی برای درس خواندن است، اما پس از چند دقیقه می‌بینند که تمرکز خود را از دست داده و مدام سرخود را از روی کتاب بلند کرده و به اطراف می‌نگرید. اگر چنین تجربه‌ای داشته‌اید، برای خود جایی را پیدا کنید که کسی یا چیز جدیدی را نبینید. صدا و تصویرهای مزاحم نقش مهمی در مختل کردن تمرکز دارند. اگر در هنگام مطالعه رادیو یا تلویزیون روشن است، از مهارت‌های ارتباطی خود استفاده کرده و از اعضای خانواده بخواهید برای همکاری با شما صدای تلویزیون را کم کنند، یا از گوشی استفاده کرده یا برای ساعتی از دیدن و شنیدن رادیو و تلویزیون خودداری کنند.
به‌طور خلاصه، تمركز يك مهارت ذهنی است که مانند مهارت‌های جسمانی و تقویت عضلات به کار روزانه احتیاج دارد. تكنيك مطالعه يك ساعته یا «۴ × ۱۵» نه تنها باعث تمرکز، بلکه موجب کارآیی بیشتر شما می‌شود. هر قدر هم برای داشتن تمرکز بیشتر تلاش کنید، عوامل مزاحم می‌تواند آن را مختل کند.
از این‌رو، زود از خواب برخیزید، قبل از آنکه هر عامل مزاحمی از خواب برخاسته باشد. به محل مخصوص مطالعۀ خود بروید و کار را شروع کنید برای آنکه وقت مطالعۀ بیشتری داشته باشید ابتدا پیرامون خود را کنترل کنید و سپس کار را شروع کنید.
به تعویق انداختن خواندن درس
به نظر می‌رسد که به تعویق انداختن مطالعۀ درس‌ها در بین دانش‌آموزان و دانشجویان امری عمومی است. برای این قبیل افراد، به تعویق انداختن کار و حواله دادن آن به فردا، باعث نجات از انجام آن در موعد مقرر می‌شود. اما تکالیفی که باید انجام داد، نوشتن مقالات و دادن امتحان‌ها سریعاً از راه خواهند رسید. دراین‌بین، تمام‌کارهایی که آن‌ها را به تعویق انداخته‌اید خود باعث ایجاد اضطراب می‌شوند، اضطرابی که هر بار باعث به تأخیر انداختن مجدد مطالعه دروس خواهد شد. برای بسیاری، تنش در شب قبل از امتحان به حداکثر ممکن می‌رسد و فرد در يك حالت وحشت‌زدگی به سر خواهد برد! پس از این حالت احتمالاً میدانید شخص چه حالاتی را تجربه خواهد کرد.
آیا این ترتیب برخورد با مطالعه و مرور درس‌ها منجر به نتایج سودمندی خواهد شد؟ مطمئناً نه، اما متأسفانه این پشت گوش انداختن کارها در بین دانش‌آموزان و دانشجویان بسیار معمول است. شاید موردی که در ادامه نقل می‌شود به نظرتان آشنا بیاید.
جورج که در دانشگاه مشغول تحصیل در رشتۀ حقوق است، اولین فردی است که در خانواده‌شان به دانشگاه راه‌یافته است. والدین او در يك کارخانه مشغول به کارند و بسیار افتخار می‌کنند که دربارۀ وکیل شدن پسرشان برای همکاران و آشنایان صحبت کنند.
جورج نیز بسیار خوشحال است که در مدرسۀ وکالت مشغول تحصیل است. پذیرش جورج با حداقل نمرۀ ممکن بوده است و در دوران تحصیل ازنظر مالی با مشقت و سختی روبروست. او همواره فکر می‌کند دیگران از وی زرنگ‌تر و باهوش‌تر هستند. به‌علاوه، او می‌داند والدین بسیاری از هم‌دوره‌هایش وکیل هستند. این افکار او را اسیر خود کرده، به‌طوری که به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند به کار خود بپردازد.
او همواره کارهایش را دیر تحویل می‌دهد و می‌رفت تا صبر مسئولان آموزش سر برود. سرانجام این لحظه فرارسید و آن هنگامی بود که جورج از عهده دو امتحان میان‌ترم برنیامد. نظر به آنکه مسئولان آموزشی به این نتیجه رسیدند که مسائل شخصی باعث جلوگیری از موفقیت درسی او می‌شود، جورج را نزد من فرستادند.
جورج برای من گفت که تا چه حد از شکست و موفق نشدن می‌ترسد. و این به آن علت بود که غرور خانواده او بسته به موفقیت درسی او بود. او برای خلاصی از تلاش کردن و شکست خوردن احتمالی، برای خود دلایلی جور می‌کرد که نباید هر روز خود را به درس خواندن بگذراند. جورج خودش را با هر کاری سرگرم می‌کرد تا بهانه‌ای برای درس نخواندن داشته بیشتری به سراغ کتاب‌ها خواهد رفت. باشد. او همیشه با خود فکر می‌کرد فردا می‌تواند روز بهتری باشد و با انگیزۀ بیشتری به سراغ کتاب‌ها خواهد رفت.
ما درباره دلائل مشکل «به تعویق انداختن درس‌ها» بحث کردیم. او از شنیدن اینکه بسیاری در دانشگاه همانند وی هستند آرامشی به دست آورد. جورج پس از مشاوره دریافت برنامه‌ای را که بر عهده دارد به‌عنوان مسئولیت شخصی خود بپذیرد و از این تصور فاصله بگیرد که او تنها منبع حمایت از غرور خانواده است. به‌عنوان يك كار عملی، او شروع به طراحی برنامه‌ای هفتگی و روزانه و دستیابی به اهدافی کوتاه‌مدت کرد. نتیجه کار بسیار رضایت‌بخش بود.
در اینجا به نقل چند نکته برای دانش‌آموزان و دانشجـویـانی که درس‌های خود را به تعویق می‌اندازند می‌پردازیم:
- سعی کنید دریابید چرا دچار حالتی شده‌اید که کارهای خود را به تعویق می‌اندازید: ترس از شکست؟ ترس از موردانتقاد قرار گرفتن؟ میل خودتان نسبت به اینکه کار کاملی ارائه دهید؟
- اگر از پذیرش دلیل مشکلاتان طفره می‌روید، با يك مشاور صحبت کنید. برخورداری از دیدگاهی که از بیرون وضع و حال شما را نظاره کند، همواره ثمربخش است.
- برای درس خواندن طراحی روزانه داشته باشید. با انجام هر کار آن را تيك بزنيد.
- برای اینکه به نتیجه بهتری برسید، فهرستی از کارهای خود را به يك دوست نزديك بدهید و در هفته چند بار او را ملاقات کنید. دربارۀ پیشرفت کارتان با هم بحث کنید.
- اگر مشکل شما «کمال‌گرایی» و انجام دادن کار در بهترین حالت ممکن است، سعی کنید نکته‌ای را دنبال کنید که آنرا، «سطح قابل‌قبول تقریبی» نامیده‌ام. به‌این‌ترتیب، کارتان را در حدی انجام می‌دهید که برایتان قابل‌پذیرش باشد. نقاط حداکثر را تا جای ممکن پائین بیاورید. برای دستیابی به آخرین حد کمال باید صبر زیادی داشت.
- کارهای بزرگ و سنگین را به قطعات كوچك خُرد كنيد و وقت و فکر خود را بر روی این کارهای کوچک بگذارید. فهرستی از این کارها ترتیب دهید و با انجام هر کار آن را تیک بزنید. با انجام هر يك از این کارهای کوچک تشویق شده و مطمئن می‌شوید کار در حال پیشرفت است.
- برنامه‌ای برای کارهای خود ترتیب دهید و آن را بر روی دیوار نصب کنید. اینکه هر روز بتوانید پیشرفت خود را با نگاه کردن به این برنامه ببینید به شما در پیشرفت کار کمک می‌کند.
- هر روز به دفعات از خود بپرسید مهم‌ترین کاری که باید در آن لحظه انجام دهید چیست؟ این پرسش شما را وا می‌دارد تا تکالیفی را که برای امتحانات باید انجام دهید، ازنظر بگذرانید و همواره آماده باشید.
- برای جلوگیری از این وسوسه که به انجام کارهایی غیر از موارد درسی بپردازید و این کار باعث معوق ماندن تکالیف درسی شود، فهرستی از کارهای دیگری که بر عهده دارید ترتیب دهید. بدنبال فرصتی باشید که بتوانید کارهای دیگر خود را به انجام برسانید. زمانی که ترجیحاً با ساعات مطالعه شما تداخل نداشته باشد.
- سعی کنید مطالعۀ روزانه را به‌صورت يك عادت درآورید. هر روز سر ساعت معین به محل مطالعۀ خود بروید و مشغول کار شوید.
- پیش از آنکه وقتی برای استراحت منظور کنید، یعنی چیزی که برای حفظ شادابی و هوشیاری مهم است، زمانی را که باید به پشت میز کار خود برگردید یادداشت کنید و مراقب باشید که به آن عمل کنید. با این‌گونه برنامه‌ریزی، حتی این موارد كوچك به تمرکز و پیش رفتن شما کمک می‌کند.
به کار بستن این نکات و تمرین کردن آن‌ها باعث خواهد شد حتی کسانی که همواره کارهای خود را به تعویق می‌اندازند به‌خوبی از عهدۀ درس‌ها و تکالیف علمی خود برآیند. اگر در این بین مشکلاتی پیش آمد از كمك يك مشاور استفاده کنید. تغییر الگوهای رفتاری کار دشواری است. استفاده از راهنمایی‌های یک مشاور مجرب کار شما را آسان‌تر خواهد کرد.
راهکار های افزایش حافظه
سه موقعیت وجود دارد که در آن دانش‌آموزان از حافظۀ ناقص و ناکافی شکایت می‌کنند: هنگام خواندن درس‌ها، زمان گوش کردن به مطالب درسی در سر کلاس و موقع بازبینی درس‌ها برای امتحان. بیائید هر يك را ازنظر بگذرانیم.
به خاطر سپردن چیزی که می‌خوانید
چقدر پیش‌آمده که درسی را خوانده‌اید و پس از اتمام دریافته‌اید که چیز زیادی از آن را به خاطر نمی‌آورید؟ مطمئناً بیش از آنکه فکرش را بکنید. به خاطر آوردن چیزی که خوانده‌اید، بخصوص اگر موضوع دشوار باشد کار مشکلی است. مغز شما باید مشغول فکر کردن شود، از خود پرسش کند، بین امور مختلف تداعی کند و در کل به فرایند سازی اطلاعاتی که دریافت کرده‌اید بپردازد. حقیقتاً کار بسیار دشواری است.
مادامی‌که در حال یادآوری چیزی هستید که خوانده‌اید لزوماً نباید دچار خستگی شوید به کله باید خود را آمادۀ ادامه کار بکنید. فصل مهارت‌های یادگیری تكنيك پنج‌گانه‌ای را پیشنهاد می‌کند که عبارت است از:
- مطالعۀ مجمل
- پرسش
- خواندن
- از بر خواندن
- مرور کردن
مطالعۀ مجمل و پرسش کردن مراحلی برای گرم کردن شما قبل از آن است که خواندن مطالب را به‌طورجدی آغاز کنید. همین‌طور که پیش می‌روید، بر روی نکات اصلی هر بخش توقف کرده و آن‌ها را از بر می‌کنید.
نکاتی را که فرا می‌گیرید با عناوینی که تا پیش از این خوانده‌اید ارتباط دهید. این روش مطالعه، حافظۀ شما را برای چیزی که باید خوانده شود، تقویت می‌کند. حتی اگر با پشتکار لازم از این روش استفاده کنید، در خواهید یافت که آموخته‌های شما طی چند روز از خاطرتان می‌رود. این امری کاملاً طبیعی است چرا که ٪۸۰ آموخته‌های شما که در حافظۀ کوتاه‌مدت بایگانی شده است ظرف ۲۴ ساعت از یاد می‌رود. برای مقابله با این فراموشی تنها راه مرور نکات اصلی است. سعی کنید تا چندین روز پس از یادگیری هر مطلب هر يك از فصول را با نگاه کردن به عباراتی که زیر آن‌ها خط کشیده‌اید مرور کنید برای این‌گونه مرور کردن لازم نیست وقت زیادی بگذراید، احتمالاً چیزی حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه، اما همین زمان‌های کوتاه پاداش‌های بسیار بزرگی به شما می‌دهد. برای آنکه این نکته را باور کنید به امتحان آن بپردازید. متعجب خواهید شد که پس از چند بار مرور يك مطلب چه مقدار آن را می‌توانید به خاطر بسپارید.
به خاطر آوردن چیزی که در کلاس گفته می‌شود
همان اصولی که در به خاطر آوردن چیزی که خوانده‌اید به کار می‌بستید در هنگام گوش سپاری به يك سخنرانی علمی یا درس کلاسی به کارتان می‌آید. یادآوری یکی از عملکردهای عالی ذهن است و هنگامی‌که گرم کار هستید بهتر می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد.
همان‌طور که در فصل گوش سپردن و یادداشت برداشتن گفته می‌شود، با مرور نکات مهم فصلی که معلم می‌خواهد درس بدهد یا موضوعی که استاد می‌خواهد دربارۀ آن سخنرانی کند مطمئن شوید که آماده شنیدن مطلب هستید. این مطالعۀ نکات اصلی تنها به پنج دقیقه وقت نیاز دارد.
تيترها، عناوین، عباراتی که برجسته نوشته می‌شود و مانند آن، بهترین راهنما برای این کار است با دیدن عناوین فصول و نکات برجسته از خود بپرسید: این نکته چه معنایی دارد؟ این مطلب با کل موضوع چه ربطی دارد؟ چه ارتباطی باید با مباحث قبلی داشته باشد؟
پرسش‌هایی از این دست تنها چند نمونه از سؤالاتی است که می‌توانید از خود بپرسید. این پرسش‌ها ذهن شما را به کار انداخته و احتمالاً باعث ایجاد علاقه نسبت به موضوع می‌شود وقتی موضوعات مرور شده در سر کلاس بیان شوند شما آن‌ها را به خاطر آورده و با خود میگویید: آها، این همان نکته‌ای است که دیدم.
چیزی که به نوبۀ خود باعث به یادماندن بیشتر آن مطالب می‌شود. جوهر این کار در گرم کردن ذهنتان قبل از شروع کلاس است. آماده‌سازی بسیار اهمیت دارد.
به خاطر آوردن چیزی که مرور می‌کنید
اکثر دانش‌آموزان و دانشجویان از دوره کردن درس‌ها بدشان می‌آید. این کار دشواری است و کل فرایند با اضطراب امتحان در ارتباط است. به این دلیل، عموماً تا لحظه آخر توجهی به دوره کردن درس‌ها نمی‌شود. کتاب‌ها در شب امتحان باز می‌شود و زمان محدودی برای يك كار مهم و اساسی صرف می‌شود این تلاش‌های دیرهنگام برای بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان کم‌فایده است. اما دوره کردن به‌موقع فعالیت مثمر ثمری است که دانش‌آموزان فوق‌العاده هرروز در ساعات اولیۀ صبح انجام می‌دهند و بهترین نتایج را کسب می‌کنند.
با آنچه گفته شد ممکن است پیام این مبحث را گرفته باشید ـ شما به مدت‌زمانی قابل‌توجه و کوششی دائمی احتیاج دارید تا خود را برای امتحانات کاملاً آماده کنید. دوره کردن درس‌ها در شب امتحان، چیزی است که برای هیچ دانش‌آموز و دانشجویی فایده ندارد. بهترین کار این است که دوره کردن درس‌ها را از همان هفته اول آغاز شدن سال تحصیلی یا ترم دانشگاهی شروع کنید. یادگیری و پس از آن استفاده از مفاهیم، حافظه شما را تقویت کرده باعث تسهیل در درك و فراگیری می‌شود. آن‌هاست. یادآوری، دوره کردن اطلاعات است و استفاده از اطلاعات از بر کردن چیزی که به نوبۀ خود باعث به یادماندن بیشتر آن مطالب می‌شود. جوهر این کار در گرم کردن ذهنتان قبل از شروع کلاس است. آماده‌سازی بسیار اهمیت دارد.
به خاطر آوردن چیزی که مرور می‌کنید
اکثر دانش‌آموزان و دانشجویان از دوره کردن درس‌ها بدشان می‌آید. این کار دشواری است و کل فرایند با اضطراب امتحان در ارتباط است. به این دلیل، عموماً تا لحظۀ آخر توجهی به دوره کردن درس‌ها نمی‌شود. کتاب‌ها در شب امتحان باز می‌شود و زمان محدودی برای يك كار مهم و اساسی صرف می‌شود. این تلاش‌های دیرهنگام برای بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان کم‌فایده است. اما دوره کردن به‌موقع فعالیت مثمر ثمری است بهترین نتایج را کسب می‌کنند. که دانش‌آموزان فوق‌العاده هر روز در ساعات اولیه صبح انجام می‌دهند و بهترین نتایج را کسب می‌کنند.
با آنچه گفته شد ممکن است پیام این مبحث را گرفته باشید ـ شما به مدت‌زمانی قابل‌توجه و کوششی دائمی احتیاج دارید تا خود را برای امتحانات کاملاً آماده کنید. دوره کردن درس‌ها در شب امتحان، چیزی است که برای هیچ دانش‌آموز و دانشجویی فایده ندارد. بهترین کار این است که دوره کردن درس‌ها را از همان هفتۀ اول آغاز شدن سال تحصیلی یا ترم دانشگاهی شروع کنید. یادگیری و پس از آن استفاده از مفاهیم، حافظۀ شما را تقویت کرده باعث تسهیل در درک و فراگیری می‌شود. یادآوری، دوره کردن اطلاعات است و استفاده از اطلاعات از برکردن آن‌هاست.
دوره کردن موارد عملی تقویت حافظه
- طی دورۀ درس خواندن، آخر هر هفته را به دوره کردن درس‌ها اختصاص دهید.
- درس‌هایی را که در حال خواندن آن هستید موردبحث و پرسش و انتقاد قرار دهید ـ حتی آن‌ها را با صدای بلند بخوانید و به شکل آواز برای خود بازخوانی کنید.
- یادداشت‌های خود را لااقل پنج بار مرور کنید. ابتدا بر نکات اصلی تمرکز کنید. سپس به نکات فرعی بپردازید و پس از آن حواشی درسی را در نظر آورید.
- از مدادهای رنگی ماژیک‌های متفاوت و انواع وسائلی که ازلحاظ بصری کمک می‌کنند تا نکات بیشتری را به خاطر بسپارید استفاده کنید.
- از رونویسی قسمت‌های بزرگی از متن درسی خودداری کنید. نوشتن از روی متون درسی وقت زیادی می‌گیرد یادداشت‌برداری را محدود به نکات اصلی کنید.
- اگر یادآوری اشکال هندسی برایتان کار راحتی است، سعی کنید مفاهیم درسی را به اشکالی چون مربع مثلت هرم و مانند آن ربط دهید. به ياد آوردن يك عنصر طرح احتمالاً می‌تواند اشاره به قسمت بعدی داشته باشد.
- سعی کنید رابطه‌ای بین حروف اول یا آخر مباحث يك درس برقرار کنید و با ساختن کلماتی که از ترکیب نام آن‌ها ساخته می‌شود در به یادآوری مباحث درسی، سرنخ‌هایی در دست داشته باشید.
- از هر چیزی که ممکن است به حافظۀ شما كمك كند استفاده كنيد.
بو، رنگ، مزه، صدا، نور یا هر چیز دیگری که به یادآوردن آن می‌تواند شما را به متن درس هدایت کند، می‌تواند همچون ابزاری در دست شما قرار گیرد.
دیدگاهتان را بنویسید