به نام خدا
قانون کاشت و برداشت اصل اساسی زندگی بشر است. شما امروز محصولی را برداشت می کنید که در گذشته بذر آن را کاشته اید. (برایان تریسی)
زهرا صمدی:
- فارغ التحصیل رشته علوم و ادبیات انسانی.
- فارغ التحصیل رشته حقوق از دانشگاه پردیس تهران.
- مشاور تخصصی رشته علوم و ادبیات انسانی.
- برنامه ریز کنکوری موسسه یادوین.
- مربی علمی رشته علوم انسانی.
- پشتیبان گروه علوم انسانی.
راه‌یابی به دانشگاه و پذیرفته شدن در رشته هایی با پایگاه اجتماعی بالا از آرزوهای بیشتر و شاید همه‌ی جوانان ایرانی و خانواده های آنان است. خواست شدید ورود به دانشگاه چنان دانش آموزان و خانواده‌های آنان را به تلاش و تکاپو وا می دارد که چه بسا ناکامی در آن می تواند مسائل و مشکلات روانی و اجتماعی شدیدی برای شان پدید آورد. کنکور یه پروسه‌ی پر از استرس و تنش است ولی با انجام یک سری از کارها می شود این فرایند رو کاهش داد.
سخن زهرا صمدی با والدین دانش آموزان کنکوری
از مهم ترین وظایف والدین نسبت به فرزندای کنکوریشون صحبت کردن با فرزند، شناخت حساسیت های روانی، فراهم کردن شرایط مطالعه و … هست که تو متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده.
همه ساله با شروع فصل کنکور اضطراب در دانش آموزان و خانواده های آنان افزایش می‌یابد. در دوره‌‌های پیشتر به این شیوه بود که دانش آموز داوطلب کنکور در همان سال کنکور درس می خواند اما اکنون در دوره متوسطه این روند آغاز می‌شود و از زمانی که وارد کلاس دهم می شود، تست‌زنی‌ها داوطلب را دچار اضطراب کنکور می‌کند و تا زمانیکه نزدیک کنکور شوند ادامه پیدا می کند بنابراین اگر در قدیم دانش آموزان یک سال اضطراب کنکور را تجربه می‌کردند، اکنون سه سال با این اضطراب دست و پنجه نرم میکنند. در تمام این مدت دانش‌آموزان درس خوانده‌اند و خانواده شاهد مطالعه کودکان بوده و مدرسه با شیوه‌های مختلف انگیزه دانش‌آموزان را برای مطالعه افزایش داده است؛ بنابراین سطح توقع همه از دانش آموز بالا رفته و خود دانش آموز دچار این مشکل می شود که اگر موفق نشوم ممکن است به دانشگاه نروم، چه پاسخی غیر از خجالت کشیدن به کسانی که منتظر نمره من هستند، بدهم؟ از این رو اضطراب دانش‌آموزان چند برابر می‌شود.
در کنار استرس دانش‌آموزان، رفتار والدین نیز میتواند اضطراب آنها را بیشتر کند. به طور مثال هنگام بدرقه دانش‌آموزان استرس از چهره والدین تشخیص داده می شود. حتی مواردی بوده که داوطلب می‌خواهد وارد حوزه کنکور شود و والدین او را چندین بار صدا می کند و دوباره نوازش می کنند که نشان دهنده اضطراب والدین است و این مساله روی داوطلب تاثیر می‌گذارد و اورا دچار استرس می‌کند و کارایی او را کاهش می‌دهد. باید تلاش شود آرامش در خانه برقرار باشد اگر احساس کرد کودک اضطراب دارد و نمی‌تواند بخوابد غذای سبک و یک لیوان شیر گرم به او بدهد. والدین حتما به تغذیه داوطلبان اهمیت بدهند که دانش‌آموز در روز کنکور صبحانه حتما خورده باشد و شربت شیرین همراه داشته باشند.
دیگر توصیه من این است که داوطلب با توجه به اینکه تمام تلاش خود را بکار گرفته‌است، خواندن درس در دقیقه آخر کمکی نمی‌تواند بکند. تلاش کنند از تنفس عمیق استفاده کنند. اگر احساس تپش قلب و دلشوره دارند، تنفس عمیق شکمی میتواند بسیار کمک کننده باشد. حتما شب قبل زودتر بخوابند، صبح نیم ساعت زودتر بلند شوند و چند حرکت کششی انجام دهند چون در بالا بردن تمرکز داوطلب تاثیر گذار است.
هنگامی که دانش آموز در جلسه کنکور نشسته است دچار دلشوره شدند ذکر بگوید و شمارش برعکس انجام دهد.
نکته های دیگر که والدین باید رعایت کنند این است که:
- به او اعتماد به نفس بدهند.
- مقایسه نکنند.
- خیلی ایزوله سازی نکنند. (لغو محدویت انتخاب واسه انتخاب رشته)
- سخت‌گیری و کنترل زیاد لازم نیست.
- با او تفریح کنید.
- همه جا و همیشه درباره‌ی کنکور با او سخن نگویید.
- برایش دعا و انرژی مثبت بفرستید.
بررسی فضای مناسب مطالعه توسط خانوم زهرا صمدی
فضای مطالعه جز مواردی است که در درس خواندن و یادگیری بسیار مهم است و باید نکاتی را در فضای مطالعه رعایت کنیم.
مطالعه در کتابخانه
شاید با شنیدن اسم کتابخانه ابتدا به یاد یک مکان ساکت همراه با قفسه های طولانی کتاب بیافتید اما واقعیت اکثر کتابخانه ها جز این است. امروزه به دلیل افزایش جمعیت کنکوری ها، کتابخانه‌ها مملو از افراد کنکوری هستند و متاسفانه به علت ازدیاد جمعیت این مکان‌ها تا حدودی از سکوت و آرامش فاصله گرفته‌اند. از طرف دیگر در این گونه کتابخانه ها احتمال ایجاد حواس پرتی توسط سایرین بسیار زیاد است. پس مطالعه در این گونه کتابخانه‌های شلوغ و پرازدحام مناسب نیست و در ادامه متن منظور از کتابخانه مکانی ساکت و دارای ازدحام اندک است. کتابخانه‌ها مکان هایی آرام هستند که در آن ها علاوه بر آرامش ذهنی، می توان به عنوان فضایی برای افزایش رقابت استفاده کرد. با مشاهده‌ی سایر افراد که با جدیت به مطالعه می پردازند، احتمالا شما نیز ترغیب خواهی شد که کار خود را با جدیت بیشتری انجام دهید. این موضوع خصوصا برای پشت کنکوری ها بسیار کمک کننده است زیرا به آنها کمک می کند که از فضای رقابتی کنکور خارج نشوند. البته متاسفانه به علت انعطاف کم اینگونه مکان ها برای شخصی سازی، عموما فرد آرامش ذهنی کاملی نخواهد داشت. اگر به سکوت مطلق علاقمند هستید، بهتر است از یک هدفوون برای کاهش حداکثری صدا استفاده کنید.
مطالعه برای کنکور در اتاق خواب
در اکثر مواقع اتاق خواب به علت وجود فضای شخصی، بهترین مکان برای مطالعه شناخته می شود. هرچند بهتر است که از مطالعه بر روی تخت خودداری کرده و پیشنهاد میشه میز تحریر را به گونه‌ای قراردهید که تخت خوابتان قابل مشاهده نباشد. همچنین در صورتی که اتاق خوابتان را به عنوان مکانی برای مطالعه انتخاب کرده‌اید، تلاش کنید تا وسایلی که موجب حواس‌پرتی شما می شود اعم از موبایل، تلویزیون و…را از دسترس خارج کنید. شما در اتاق خوابتان آزادی عمل بیشتری دارید پس تلاش کنید از این فضای شخصی به نفع خودتان استفاده کرد و دیوارهای اتاقتان را با جملات و یا تصاویری که برای شما ایجاد کننده‌ی انگیزه است تزیین کنید. همچنین می توانید با قرار دادن آخرین کارنامه‌ی آزمونتان از آخرین وضعیت خود باخبر باشید. همچنین توصیه می شود نموداری از ساعات مطالعه‌ی خود را در اتاقتان قرار دهید تا همواره بتوانید وضعیت مطالعه خود را کنترل کنید. به یاد داشته باشید که هیچگاه خودتان را با دیگران مقایسه کنید. بهترین نوع مقایسه، مقایسه‌ی خودتان با خودتان است. قبل از شروع مطالعه مطمئن شوید که تمام وسایل خود را روی میز قرار داده‌اید تا حین مطالعه مجبور به جا به جایی نشوید. حتما پیش از مطالعه اتاق و خصوصاً میزتان را مرتب کنید. پنج دقیقه قبل از مطالعه را به این کار اختصاص دهید. با منظم شدن محیط اطراف از حواس‌پرتی‌های بعدی جلوگیری می کنید. مقداری آب در کنارتان قرار دهید؛ با هیدراته نگه داشتن بدنتان عملکرد مغزتان را بهبود می بخشید.
اگر حین مطالعه گرسنه می شوید مقداری آجیل یا میوه‌ی خشک یا… نیز در مکان مطالعه خود داشته باشید. (از خوردن چیپس، پفک و… جلوگیری کنید. مغز شما به گلوکز نیاز دارد نه سم!) در حین مطالعه اگر احساس خستگی کردید مقداری شکلات میل کنید، از مصرف قهوه و کافئین به مقدار زیاد خودداری کنید. مصرف قهوه به میزان اندک می تواند برای عملکردتان مفید باشد اما مصرف بیش از حد آن موجب اعتیاد و ایجاد خستگی مزمن می شود. از مصرف کافیین در ساعات اولیه‌ی روز خودداری کنید. نحوه‌ی نشستن شما اهمیت بالایی دارد پس تلاش کنید صندلی مناسبی انتخاب کنید. اگر صندلی شما راحت نیست از بالشتک‌های مخصوص استفاده کنید و همچنین در حین مطالعه از خم شدن اجتناب کنید تا از درد گردن و کمر در آینده جلوگیری کنید. برای جلوگیری از درد در ناحیه‌ی گردن میتوانید از نگهدارنده های کتاب استفاده کنید که با ایجاد زاویه‌ی مناسب بین میدان دید و کتاب مانع از خم شدن گردنتان می شود. اگر نور اتاقتان کم است، حتما از چراغ مطالعه استفاده کنید. در مکانی ساکت مطالعه کنید اما خیلی حساس نباشید. مکان های برگزاری ازمون عموما مکان های ساکتی نیستند پس بهتر است از الان برای آن موقع مقداری آمادگی داشته باشید.
بهتر است حین مطالعه به موسیقی گوش ندهید اما اگر به انجام این کار عادت دارید موسیقی های ملایم و بی کلام را انتخاب کنید. تمام ابزارهای حواس‌پرتی را از دسترس خارج کنید. از موبایل به هیچ وجه استفاده نکنید (حتی برای گرفتن وقت). موبایل خود را خارج از اتاق قرار دهید. اگر احساس می کنید که توانایی خودکنترلی ندارید از کسی درخواست کنید تا گوشی موبایلتان را تا زمان موعد در اختیارتان قرار ندهد. البته بهتر است که در سال کنکور از همراه داشتن موبایل جلوگیری کنید. حتما در اتاق مطالعه و یا روی میز مطالعه تان یک ساعت قرار دهید. البته از نگاه کردن مکرر به ساعت حین مطالعه خودداری کنید زیرا موجب کاهش تمرکز شما می شود. مکان مطالعه‌ی خود را مکررا تغییر ندهید. اگر اتاقتان را برای مطالعه انتخاب کردید پس بهتر است به کتابخانه نروید؛ با پایه‌گذاری این سیستم ذهن شما شرطی می شود و به محض قرارگیری در آن مکان ذهن شما برای مطالعه آماده می شود. دکور اتاق مطالعه خود را ساده و ثابت نگه دارید. یک ویژن بورد درست کنید، کلاژی از تصاویر اهداف، رویاها و چیزهایی که شما رو به وجد میاره. مثلا اگه هدفت حقوقه، میتونی عکس یه قاضی یا وکیل رو بزنی به اتاقت. چنتا از جملات انگیزشی مورد علاقه‌تون رو روی چنتا برگه کوچیک بنویسید و بزنید به دیوار اتاقتون. هرروز برید جلوی آینه و با فعل‌های سوم شخص به خودتون انرژی مثبت بدید؛ مثلا بگید: کیمیا امروز خیلی حالش خوبه و می خواد امروز حسابی درس بخونه. اگر اتاق مطالعه جداگانه ندارید یک بخش از اتاق خوابتان به عنوان محلی برای درس خواندن انتخاب کنید و باقی توصیه‌ها را روی آن عملی کنید. جایی که فقط، آنجا درس بخوانید و آنجا، فقط درس بخوانید! تخت خواب یا میزی که هم لپ تاپ روی آن است، هم غذا می خورید محل مناسبی برای درس خواندن نیست. یک میز یا گوشه از اتاق را انتخاب کنید و آن را از هر گونه وظیفه و فعالیت غیر درسی مبری کنید.
یادگیری وابسته به زمینه و بستر می گوید شما هر چیزی را در جایی به یاد می‌آورید که بار اول آموخته‌اید. مثلا اگر بار اول درس تاریخ را در یک کلاس با پنجره‌های بزرگ و نور زیاد خورشید یاد گرفته‌اید احتمال اینکه در این شرایط آن را سریعتر به یاد بیاورید، زیاد است. البته که نمی توانید اتاق را شبیه به هر کدام از کلاس های درسی کنید اما شرایط محیطی مثل نور، سکوت یا دما را میتوان کمی تنظیم کرد تا به آن حال و هوا برسید و البته فضایی را طراحی کنید که برای یادگیری بار اول مناسب باشد. سعی کنید موقع درس خواندن لباسی متفاوت از لباس خوابتان بپوشید، البته که لازم نیست با شلوار جین در خانه بنشینید اما تغییر دادن لباس ها میتواند ذهن را آماده کند که وقت خواب نیست. صندلی که روی آن می‌نشینید باید نشیمن و پشتی نرم و راحتی داشته باشد. اما شیب پشتی نباید زیاد باشد و یا آنقدر نرم و گرم و راحت باشد که شما را به چرت زدن یا رویاپردازی دعوت کند. میز و صندلی آموزشی که هر دو ابعادی در تناسب با یکدیگر داشته باشند و بر اساس اصول ارگونومی طراحی شده باشند، بهترین انتخاب هستند. نور طبیعی را جدی بگیرید.
10 اشتباه مهلک که می تواند باعث شکست در کنکور شود :
- درس خواندن بدون حل تست
- ناامیدی سریع در تست زدن
- ارزیابی نکردن سطح علمی
- عدم آمادگی برای مواجهه با مشکلات
- مقایسه کردن‌های بیجا
- چند منبعی شدن در درس ها
- نداشتن برنامه ریزی متناسب با زمان
- عدم آشنایی با روش های مطالعه و تست زنی
- نداشتن ساعت مطالعه کافی
- امروز و فردا کردن
نکاتی در آخر باید حتما رعایت بشود:
- برنامه ریزی داشته باشد، بدون شک با داشتن برنامه‌ای منظم و مداوم به موفقیت می‌رسید.
- ساعت خواب خود را تنظیم کنید.
- مطالعه وسواسی ممنوع.
- سعی کنید خلاصه نویسی کنید، به خصوص دروس حفظی.
- در آخر هم تست زدن را فراموش نکنید تنها مطالعه دروس به هیچ وجه کافی نبوده و نمی تواند شما رو به موفقیت برساند.
با آرزوی شادی، موفقیت و رسیدن به اهدافتان