به نام نامی حضرت دوست که هر چه داریم از اوست. مهدی لاغری فیروزجایی هستم از استان شالیزارها، جنگل های سرسبز، چشمه های جاری، باغ های مرکبات و خوش آب و هوای مازندران. دانشجوی رشته مشاوره از دانشگاه فرهنگیان. تحصیلات ابتدایی خودم را در مدرسه ابتدایی که در محله مان وجود داشت شروع کردم و در مقطع متوسطه اول وارد مدرسه نمونه دولتی و در مقطع متوسطه دوم وارد مدرسه تیزهوشان شدم و با رتبه 296 کنکور توانستم وارد دانشگاه فرهنگیان و شغل شریف معلمی شوم. از همان کودکی علاقه به پیشرفت داشته و دارم .از مدرسه ای کوچک به مدرسه نمونه، از مدرسه نمونه به مدرسه تیزهوشان و از مدرسه تیزهوشان به دانشگاه فرهنگیان رسیدم . به این دلیل رشته مشاوره را انتخاب کردم تا بتوانم به دانش آموزان دیگری که در تلاش برای رسیددن به موفقیت هستند کمک کنم تا بتوانند پیشرفت کنند. همه این موفقیت ها با اتکا به تلاش و کوشش بوده و لطف خدا هم در این بین شامل حال من شده است. یکی از مسائلی که در این موفقیت نقش بسزایی داشت، داشتن برنامه برای مطالعه و جلوگیری از هدر رفتن زمان بود. شاید اوایل کار در متوسطه اول کمی هضم این قضیه برایم سخت بود که چرا باید روزی دو ساعت درس بخوانم؛ یا شب امتحان هم می شود نمره مطلوبی گرفت و… ولی ثمره این برنامه و نظم را با قبولی در مدرسه تیزهوشان و با ادامه همین روند در مدرسه تیزهوشان و کسب رتبه سه رقمی کنکور و قبولی در دانشگاه فرهنگیان را به عینه دیدم. اگر بخواهم راجع‌به تسلط هم به دروس متوسطه‌ی دوم توضیح دهم، باید بگویم که بیشترین تسلط را به درس ریاضی و آمار داشتم و با این جمله که دانش‌آموزان رشته‌ی انسانی ریاضی شان ضعیف است به جد مخالف بودم و اعتقاد داشتم که درس ریاضی برای رشته انسانی درسی بسیار مهم و تأثیر گذار است. پس‌از ریاضی غافل نشدم. راجع‌به اهمیت ریاضی در ادامه مقاله صحبت می‌کنیم خدا را شکر توانستم در درس ریاضی درصد به هجده سوال از بیست‌سوال ممکن پاسخ دهم و همین امر سبب شد تا بتوانم ماده سه رقمی کنکور را کسب کنم. درمورد درس دیگر که بسیار به آن علاقه داشتم درس فنون و مبحث عروض و قافیه بود که با تمرین و تکرار فراوان توانستم.
وزن‌های عروضی را به‌صورت سماعی و بدون استفاده از تقدیر تشخیص دهم و همین امر نیز به من در آزمون کنکور بسیار کمک نمود جمله ” موفقیت یک درصد استعداد است و 99درصد تلاش” را حتما شنیده اید. من این جمله را با چشمان خودم و به مدت شش سال در مدارس نمونه و تیزهوشان دیدم. فراوان بودند افرادی که هوش و استعداد زیادی داشتند اما تلاش تحصیلی شان در حد براورد حداقل ها بود. شاید مدرسه بیشتر برایشان حالت سرگرمی یا کنار رفیق بودن داشت تا محل تلاس و کوشش علمی. اما من برای سرگرمی صبح زود 40 کیلومتر مسیر را طی نمیکردم پس به نوعی مجبور به تلاش بودم. اما بودند افرادی که تلاش میکردند اما نتیجه شان مطلوب نبود. شاید هم از لحاظ کتاب های کمک درسی و میزان مطالعه از من سر تر بودند. اما به دلیل نداشتن برنامه اصولی و درست به نوعی آب در هاون میکوبیدند. درست مثل راننده ای که با تمام قدرت پدال گاز را می فشارد بدون ان که از مسیر اطلاع درستی داشته باشد. به طور خلاصه بگویم موفقیت در گرو دو عامل برای من بود. نظم و تلاش. دانش آموزانی که در مدرسه نمونه و تیزهوشان بودند ولی حضور در این مدارس برای موفقیتشان کافی نبود زیرا نمونه بودن مهم نیست، نمونه ماندن است که مهم است.
بررسی علل شکست در کنکور توسط آقای مهدی لاغری
شکست در کنکور دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد بسیاری از دانش‌آموزان به‌خاطر عدم آگاهی در سال کنکور خود مرتکب اشتباهات زیادی می‌شوند که در سرنوشت آن‌ها تأثیر بسزایی دارد یکی از این اشتباهات درس خواندن بدون حل تست است زیرا پایه و اساس سؤالات آزمون سراسری بر مبنای تست‌های چهارگزینه‌ای شکل‌گرفته است بنابراین منطقی‌ترین راه برای آمادگی در کنکور شبیه‌سازی شرایط کنکور از جمله حل تست چهارگزینه ای می باشد. در حل تست ها اول به سراغ تست های شناسنامه دار و کنکوری بروید و پس از آن تست های تالیفی را پاسخ دهید.
اشتباه دیگر ناامیدی سریع پس‌از تست زدن می‌باشد. بسیاری از دانش‌آموزان بعد از این‌که چندین تست را نادرست پاسخ می‌دهند، امید خود را از دست می‌دهند و احساس ناامیدی می‌کنند. یکی از معلمان دوران دبیرستانم می‌گفت: همه سوالات برای شما نیست و شما لزومی ندارد که به همه سوالات پاسخ دهید. زیرا بسیاری از این سوالات در سطح خیلی سخت مطرح‌شده و اختصاص دادن زمان بیش‌از اندازه به آن سؤال باعث هدر رفت وقت و جا ماندن از پاسخ‌گویی به بقیه سوالات می‌شود. همچنین این تست‌ها و آزمون‌های آزمایشی جهت نشان‌دادن نقاط ضعف و قوت و دو درست یا غلط بودن شیوه مطالعه می‌باشد پس از غلط زدن یا نزدن چند تست نباید به‌سرعت ناامید شد و باید اشتباهاتی را که سبب انجام این ایرادات شده را برطرف نمود.
یک اشتباه دیگر که معمولاً اکثر دانش‌آموزان کنکوری در سال کنکور خود مرتکب آن می‌شوند، مقایسه کردن‌های بی‌خود و بی‌جهت با دوستان و هم‌کلاسی آن خودشان است. برای مثال وقتی‌که دانش‌آموزی به‌نحو احسن درسش را خوانده در زمان استراحت خود به این فکر می‌کند که نکند الان دوستم در حال مطالعه باشد و با هم فکروخیال ذهن خود را خسته می‌کند و سپس با همین ذهن خسته به سراغ مبحث جدید می‌رود و این ذهن خسته باعث می‌شود تا عملکرد و یادگیری او تحت تأثیر قرار بگیرد. مورد دیگر هم این است که دانش‌آموز در مدرسه از دوستان و اطرافیان خود می‌شنود که ساعت مطالعه‌ی آن‌ها بسیار بالاتر از ساعت مطالعه اوست و همین در دانش‌آموز استرس ایجاد می‌کنند و او احساس ناامیدی می‌کند. چون فکر می‌کند ساعت مطالعه پایین و سبب ناکامی او می‌شود. در این مورد باید دو نکته را وی یادآور شد. نکته اول همان جمله معروفی است که می‌گوید :هیچ‌وقت ظاهر زندگی دیگران رابا باطن زندگی خود مقایسه نکنید. یعنی معلوم نیست که آن دانش‌آموز واقعاً این تایم را مطالعه کند و صرفاً برای شوخی یا خالی کردن دل بقیه دوستانش این جملات را بیان می‌کند و مورد دوم که بسیار مهم است این است که شما از کیفیت مطالعه آن دوست تان آگاهی ندارید و کیفیت مطالعه و اصول و شیوه‌های مطالعه بسیار مهم‌تر از زمان مطالعه است. چه‌بسا یک ساعت مطالعه صحیح به ساعت‌ها مطالعه ناصحیح که اصول و شیوه خواندن در آن رعایت نشده ارجحیت دارد.
اشتباه دیگر استفاده هم‌زمان از چندین منبع برای کنکور می‌باشد. حتماً این جمله را شنیده‌اید که می‌گویند: گواهی‌نامه رانندگی نمی‌کند. اگر بخواهیم این جمله را به زبان کنکوری در بیاوریم می‌توانیم بگوییم که کتاب‌های کمک درسی و تست فراوان در کنکور قبول نمی‌شوند و ضامن قبولی شما در کنکور نیستند. به عینه دیدم دانش‌آموزانی را که اگر کتاب‌های کمک درسی شان را روی‌هم می‌چیدند بلکه از سقف اتاق نیز فراتر می‌رفت. اما نتیجه آن‌چه که مطلوب دل شان بود نشد. همچنین استفاده هم‌زمان از چند منبع بدلیل توضیحات متفاوتی که برخی منابع دارند باعث ایجاد سردرگمی در دانش‌آموز می‌شود و همین امر سبب می‌شود که دانش آموز نتواند مطلب موردنظر را به‌طور کامل و صحیح یاد بگیرد و همین امر باعث ایجاد شک‌وتردید در دانش‌آموز شود.
یکی از مباحث مهم در مطالعه کنکوری که اتفاقاً یکی از اصول حرفه‌ی مشاوره نیز می‌باشد، مبحث مرورها است. حتماً این جمله روی اعصاب را شنیده‌اید که “من همین دیشب یک دور کتاب را خواندم و در امتحان نمره هیجده گرفتم.” یا “من همین امروز صبح درس را خواندم و در آن نمره‌ی هفده گرفتم.” شاید برای شما جای سوال باشد که چطور هم‌چین چیزی ممکن است؟ اما من به شما می‌گویم که این موضوع اصلاً چیز خارق‌العاده و عجیبی نیست! زیرا مواد و منابع و محتوا در ذهن آن دانش‌آموزان می‌ماند و تا بیست و چهار ساعت بعد از یادگیری شصت درصد منابع از ذهن و حافظه دانش‌آموز پاک می‌شود.
پس یکی از بهترین روش‌ها و زمان برای مرور مطالب خوانده شده بیست و چهار ساعت بعد از یادگیری است. زیرا تا آن زمان مقدار زیادی از مطالب در ذهن دانش‌آموز می‌ماند. اما در بیست و چهار ساعت بعد از یادگیری حدود شصت درصد مطالب از ذهن دانش‌آموز خارج می‌شود و اینجاست که دانش‌آموز می‌بایست با مرور آن‌چه که در روز گذشته خوانده مطالب را در پیش خود تثبیت کند. مرور اول می‌بایست بر مسائل تست محور تکیه شود و بر اهمیت تست تأکید می‌کند. برای مثال اگر در روز گذشته سی تست ریاضی حل کرده‌است دانش‌آموز باید در روز آینده پانزده تست جدید ریاضی از همان مبحث بزند. البته این نکته را هم باید در نظر داشته باشد که تست ها را پشت‌سرهم نزنند و سعی کند یکی در میان یا دوتا درمیان به تست‌ها پاسخ دهد. زیرا در کتاب‌های کمک‌درسی تست‌ها از ساده به پیچیده چیده شده‌اند.
برای مرورهای بعدی بهتر است از مرورهای بازه‌ای استفاده شود. منظور از مرورهای بازه‌ای مرور هایی است که یک بازه زمانی را برای مرور دانش‌آموز انتخاب می‌کنند و دانش‌آموز می‌بایست در آن بازده زمانی مرور خود را انجام دهد. برای مثال مرور دوم بهتر است در بازه‌ی پنج تا ده روز بعد از یادگیری و مطالعه اجرا شود. همچنین مرور سوم حدوداً سه الی چهار هفته پس‌از یادگیری و مرور چهارم حدوداً دو ماه بعد از یادگیری اجرا شود. از مزایای مرور بازدهی این است که اتفاقاتی که برای دانش‌آموز می‌افتد و ممکن است یک روز دانش‌آموز را مختل کند، سبب ایجاد اختلال در برنامه مطالعه و مرورهای دانش‌آموز نمی‌شود و دانش‌آموز می‌تواند در این بازه مرور خود را انجام دهد.
یکی از مسائل مهم دیگری که در آزمون کنکور وجود و تأثیر دارد، مسئله ضریب مخفی یا انحراف از معیار است. ضریب مخفی و انحراف از معیار مربوط به یکی دو سال اخیر نیست و سال‌هاست که در کنکور وجود دارد؛ چه زمانی‌که در کنکور سوالات عمومی وجود داشت و چه زمانی‌که سوالات عمومی از کنکور حذف شدند. حالا سوالی که پیش می‌آید این است که ضریب مخفی چیست؟ همان‌طور که می‌دانید هر درسی در کنکور یک ضریبی دارد برای مثال ضریب درس علوم و فنون ادبی در کنکور سراسری هشت و ضریب درس ریاضی شش و ضریب درس عربی پنج می‌باشد. این‌ها ضرایبی هستند که تمام دانش‌آموزان به آن آگاهی کامل دارند و با این آگاهی به سؤالات پاسخ می‌دهند. برای مثال درسی که ضریب هشت دارد مهم‌تر از درسی است که ضریب دو دارد یا ضریبی کم‌تر از هشت دارد. اما ضریب مخفی عدد و معیار ثابتی ندارد. با یک مثال ضریب مخفی را توضیح می‌دهم. کسانی که در آزمون‌های آزمایشی شرکت می‌کنند حتماً بارها این موضوع را دیده‌اند که با وجود این‌که درس جغرافیا را به‌طور صددرصد پاسخ می‌دهند تراز آن‌ها از شش و هفت‌صد یا هشت‌صد فراتر نمی‌رود. اما دانش‌آموزانی که ریاضی را هفتاد می‌زنند تراز آن‌ها غالباً به هفت هزار می‌رسد باآن‌که درصد کمتری نسبت‌به جغرافیا زده‌اند. ضریب مخفی به این معناست که اگر داوطلب آزمون و کنکور نسبت به اغلب داوطلبین درصد بالاتری بزند، علاوه‌بر تراز و نمره‌ای که بابت ضریب آن درس به او تعلق می‌گیرد، نمره‌ای و ترازی مازاد نیز تحت عنوان انحراف از معیار و ضریب مخفی نیز نصیب او می‌شود.
درس ریاضی مثال بارز ضریب مخفی در کنکور انسانی است. اگر بالفرض ضریب ریاضی را در کنکور انسانی به‌جای شش، پنج در نظر بگیریم و آن را با ضریب جامعه‌شناسی یکی بدانیم، این‌طور نیست که نمره و تراز و اهمیت هر دو درس به یک اندازه باشد. یعنی اگر شما به پنج سوال ریاضی پاسخ دهید، نمره و تراز شما بسیار بیشتر از نمره و ترازی است که به ازای پاسخ صحیح به پنج سوال جامعه‌شناسی کسب می‌کنید. به‌همین دلیل کسانی که در رشته‌ی انسانی روی ریاضی تمرکز می‌کنند، شانس بسیار بالایی برای برخورداری از ضریب مخفی دارند و راهشان برای موفقیت و کسب رتبه و تراز بهتر هموارتر می‌شود.
سخن پایانی این‌که در مطالعه دروس برای کنکور دو نکته را فراموش نکنید. اول این‌که حتماً از مرورها به‌نحو احسن استفاده کنید و آن‌ها را پشت گوش نیندازید. مطالعه بدون مرور فایده‌ای ندارد. زیرا دانش‌آموز دچار نسیان و فراموشی نسبت‌به مطالب خوانده شده می‌گردد و مورد بعدی این‌که هیچ‌وقت به‌طور کامل درس ریاضی را حذف نکنید زیرا زدن یک تست ریاضی در کنکور انسانی می‌تواند سرنوشت و رتبه‌ی شما را دگرگون کند.
به امید ایرانی بهتر با دانش‌آموزان برتر